|
2017 Taslak Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programına Görüş, Öneri ve Eleştirilerimiz...MEB, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı 2017 'de tekrar daha düzenli şeffaf ve ayrıntılı bir biçimde http://mufredat.meb.gov.tr/ sitesinde ve sosyal medyada #program2017 adı altında başta öğretmenler olmak üzere, akademisyen, uzman, öğrenci, veli ve diğer paydaşların görüş ve önerilerini almak amacıyla yayınlanmıştır. İlgilerinden dolayı teşekkür ediyoruz.
Teknoloji ve Tasarım Dersine gönül vermiş bir Bilsem öğretmeni olarak taslak program hakkındaki görüş öneri ve eleştirilerim şunlardır; |
Mesleki Sorunlarımıza Çareler
ANA BAŞLIKLAR
Bu çalışmanın Amaçları
1- Teknoloji ve Tasarım Öğretmenlerinin mevcut problemlerine çözüm olmak
2- Ders işleyiş tarzımızı ve derse karşı bakış açımızı belirleyerek artılarımızı eksilerimizi görmek
3- Emektar öğretmenlerimizin tecrübelerinden yararlanmak
4- Yeni başlayan öğretmenlerimize tecrübelerimizi aktarmak
5- Öğretmenlerimiz ile mevcut problemlere çare olabilmek adına ortak bir akıl oluşturarak dersi olması gereken yere getirmektir.
Bu başlıklar gelen taleplere göre değiştirilebilir veya eklemeler yapılabilir.
Fikrini söyleyip katkıda bulunan arkadaşlarıma teşekkür ediyorum...
Alternatif Etkinlikler Ve Kaynaklar
-Alternatif İnovasyon Teknikleri: İnovasyonel çözümler üretmek aslında sadece Teknoloji Tasarım Dersinin işi değil. Gelişmiş şirketlerin bünyesinde bu çalışmalara çok önem verildiğini hepimiz biliyoruz. Dünyada da geçerliliğini ispatlamış tekniklerden birisi de ASİT ' tir. Alternatif Sistematik İnovasyon Tekniği. Bu seti alıp kullandığım için tavsiye ediyorum. Bir Teknoloji Tasarım Öğretmenin mutlaka alıp kullanması gereken setlerden. Bu sette öğrenilenlerden sonra ders gerçekten daha verimli ve zevkli geçiyor.... Konunun Bağlantısı
- Kısa Videolar: Dersin kuşaklarını örneklerle anlatan belgesel niteliğinde videolar öğrencilerin motivasyonunu artırıyor. Konunun Bağlantısı
-Öğrencilere Aktif Görev: Her sınıftan gönüllü öğrenciler ile beraber şunlar yapılabilir. Gönüllülüğü artırmak için +10 puan veya Sınıf İçi Performanstan 100 verilebilir.
- Kuşak sonlarında okul içinde yapılan yarışmaların düzenlenmesi. Sonuçların her hafta duyurulması (heyecanı artırmak için)
- Sınıf ortamına farklı bir tasarımın, projenin, inovatif bir bulmacanın veya bunu üreten kişinin getirilmesi.
- Ülke genelindeki yarışmalara katılım (Yarışmalar Bölümünde Burayı Ayrıntılı Ele Alacağız)
- Paylaşım sitelerinde bilgi alışverişi yapılarak ülke genelindeki akranları ile deneyimlerini paylaşması
- Diğer branş öğretmenlerinden tasarımı ile ilgili bilgi aldığını ve tartışmalar yaptığını göstermesi
- Bilgisayar ortamında 'Proje ve Tasarım Hazırlama Veritabanı' na bilgi girişini sağlaması ve çizimini yapması
- e-sapace.net ten patent taraması yapması
- Şimdi Düşünme Zamanı Ulusal Sergisi İçin Çalışmalar Yapma
-Diğer Derslere Destek: Öğrencilerin diğer derslerle ilgili çalışmalar yapması, -aslında kendi tasarımını yapıyor- daha sonra bu tasarım diğer derslerde materyaller olarak kullanılıyor. Yani Çok güzel bir Kazan-Kazan Yöntemi. Bu yöntem diğer derslerle bağımızı kuvvetlendirdiği gibi idarenin ve diğer branş öğretmenlerinin de takdirini kazanıyor. Ve Dersimiz Okul Hayatı İle İç İçe Girmiş Oluyor. Bu Konuyu Şu Şekilde Dile Getirmiştim; ''Bugün Mesleki Çalışmam Olan ''Özgün Materyal Geliştirme'' Konusunu Bitirdim ve Teknoloji Tasarım Dersinin Önemini Bir Daha Anladım. Konu Sınırı Olmaksızın Geçen Senelerde Eğitim Öğretimde Tüm öğrenci ve öğretmenlerin materyal olarak kullanabileceği, yapılandırmacı eğitim sistemine uygun birçok tasarım ortaya çıkmış. Öğrencinin yaparak yaşayarak öğrenmesine fırsat tanıyan en önemli ders bu olsa gerek diye düşündüm...'' Örnekler İçin Tıklayınız...
-İnteraktif Uygulamaların Eksikliği: Fatih Projesi İle Tablet bilgisayarlarında eğitim hayatına katılacağını düşünerek öğretmenlerimiz kendi interaktif uygulamalarını geliştirebilmelidir. Bu uygulamalar bir havuzda toplanıp ülke genelindeki öğretmenlerimizin kullanımına sunulmalıdır. Profosyonel Olarak Bunu Meb den daha iyi yapabilecek kurum TPE dir.
Yaptığım ve 2008 yılından beri öğrencilerim ile kullandığım iki uygulamayı paylaşmak istiyorum;
1. Birincisi Html Tabanlı Olup ''Elektronik Yıllık Plan'' dır (Bağlantısı Ana Sayfada Vardır)
2011-2012 e-Yıllık Plan e-Kılavuz Kitabımız Tüm Teknoloji ve Tasarım Dersi
Öğretmenlerimizin Hizmetinde... (Fatih Projesi İçin)
Artık Yanınızda Telefon, Cep Bilgisayarı veya Dizüstü varsa Yıllık Plan ve Kılavuz Kitap Taşımak zorunda değilsiniz...
Yapmamız gereken sadece sitemizin ''Dokümanlar'' bölümünden 1-eYıllıkPlan-eKılavuzKitap.rar ' ı indirmek ve index sayfasını açmak ve sadece 14 mb. Bu programla her ders saatinden en az 5 dakika tasaruf edebilirsiniz..
2. İkincisi Access Tabanlı Olup ''Tasarım Hazırlama Veritabanı'' dır. (Bağlantıları Ana Sayfadadır)
Bilimsel proje ve tasarım hazırlama veritabanı programı, öğrencilerimizin çizimlerinde, çizim amaçlı yazılım programları kullanmaları konusunda teşvik edilmiş olur. Kuşak sonlarında yapılan teknoloji ve tasarım şenlikleri için arşiv görevini üstlenir. Diğer tüm derslerde öğrendiği bilgilerden sentez yapar. Projelerini tasarımlarını yapılandırarak sekizinci sınıfta pazarlama, inovasyon ve patent çalışmalarına katılımları kolaylaşır. Sağ beynini kontrollü hayal gücü ile geliştirerek kendini bir mucit olarak yetiştirir. ‘’Hayat boyu öğrenme’’ ve ‘’öğrenmeyi öğrenme’’ olgularını benimser.
-Kaynak Kitaplar: ASIT, Design and Technology, gibi kitapların yanında; Avrupadaki İntenet Sitelerinde Yapılan Çalışmalar İncelenebilir; http://www.technologystudent.com/
-Okulu Geliştirme: Okulların kendi imkanlarına göre ''Atık Malzemeler'' , ''Yeşil Enerji'', ''Öğretim Materyallerinin Hazırlanması'' , ''İnternet Sitesi Hazırlanması'' gibi konularda Okul Gelişim Ekibi ile paralel çalışmalar yapılabilir.
-Yarışmalarda Aktif Görev: Bazı Çevrelerce Tasarım ürünlerinin yarıştırılmaması diye bir kanı olsa da. Ürünler tamamlandıktan sonra bunları yarışmaya sokmak dersin işlenişine çok farklı bir hava katıyor . Örneğin Kurgu kuşağında okul içinde yaptığımız ''Sanal Patent Ofisi'' yarışmasında en az 10 proje sınırı koymamıza rağmen yarışma havasına giren öğrencilerden bir tanesinden bile 50 ye yakın proje çıkabiliyor. Fazlaca Proje üretmenin en büyük avantajını da Yapım Kuşağında yaşıyoruz. Tabiki bu iş ve işlemler çok vakit alıyor. Bunun içinde öğrencilere aktif görevler vermek gerekiyor.
Ders İşlerken Çıkabilecek Problemler
-Disiplin: Her öğretmenin kendine göre bilimsel bir disiplin anlayışı vardır. Bu anlayışı Yapılandırmacı Yönteme göre yapmak, kuralları baştan koymak yıl sonuna kadarda taviz vermeden uygulamak gerekiyor. Dersimizde disiplin konusunda en önemli nokta ''Olumsuz Eleştiri'' dir. Özellikle bizim dersimizde olumsuz eleştiri olduğunda proje üretmekte öğrenciler zorlanır.
-Kesici Delici Aletler: Tasarım yapmak için bile olsa kesici delici aletlerin öğrenciler tarafından çantasında taşınması yasaktır. Bu aletleri atölyeden temin etmesi gerekir.
-Teneffüste Çıkabilecek Sorunlar: Teneffüste öğrenciler tasarımını yapmak için atölyede bırakılmamalıdır.
-Uçucu Gereçler: Balli, 404, Japon gibi uçucu gereçler yasaklanmıştır. Yapıştırıcıların su bazlı olması gerekiyor. Düzen kuşağında kartonları birleştirmek için çoğu şekillerde zımba çok daha iyi iş görüyor.
-Günlük: Günlüklerin haftada bir el yazısı ile yazılması gerekiyor. Günlüklerin içeriğinde sadece kendi tasarımını araştırırken, geliştirirken, yaparken ki aşamaları özgün cümlelerle anahatları ile yazması gerekiyor. Ayrıca ve teknoloji tasarım, bilimadamları ve buluş hikayelerini kaynağından olduğu gibi değil, kendinden özgün düşünceler, yorumlar katarak etkilendiği bilgileri olayları günlüğüne geçirmesi gerekiyor.
-Malzeme Eksikliği: Maddi durumu iyi olmayan öğrencilere yardım edilebilir. Velilerinde izni alınarak projesine uygun olan ve kullanılmayan bir eşyayı iki öğrenci kendi arasında takas yapabilir.
-Öğrenci Motivasyon: Sınıfta motivasyonun az olduğunu gördüğünüzde ''Aslan İle Tavşan'' - ''Fil Neye Benzer'' - ''Üç Öğüt'' - ''Çırpınan Kurbağa'' Gibi çalışmaya motive edici hikayeler anlatılabilir. Patent sayısı çok olan ülkelerin gelişmişliğinden, bizimde ülke olarak bu konuda çalışmamız gerektiğinden, bu devirde ülkenin ayakta kalabilmesinin bu yaptığınız çalışmalara bağlı olduğundan bahsedilebilir. Düzen Kuşağının mantığını anlamayan bir öğrenciyi motive edebilmek için; Yaptığınız işler aslında Mühendislik Biliminin Temelidir. Denilebilir. Bu derste hepinizi bir mucit bir mühendis olarak görüyoruz denilebilir.
-Öğrencinin Sınav Bahaneleri: Özellikle 8. Sınıf öğrencileri sınav kaygısı veya bahanesi ile tasarım yapmak istemiyorlar ve bunu büyük bir soruna dönüştürüyorlar. Bu sorunu yine Kazan-Kazan yöntemi ile çözdük; ''Bu tavrı takınan öğrencilerime SBS ' de başarısız olduğun bir dersin bir konusunu al ve onunla ilgili bir tasarım yap'' diyorum. Bu şekilde öğrenci hem tasarımını yaparak dersimizden notunu alıyor. Hem de SBS ' de başarısı artıyor.
-Olumsuz Eleştiriler: Olumsuz eleştirinin olduğu yerde mümkün değil tasarım yapamazsınız. Bunun önüne geçmek için şöyle bir yöntem uyguluyorum ve güzel verim alıyorum; Öğrencilerime bu derste tasarım üretmek adına aklınıza gelebilecek her şeyi saçma da olsa - biliyoruz ki saçma fikirlerden daha yaratıcı tasarımlar çıkar - söyleyebilirsiniz. Hatta hiç kimse sizin bu fikrinizle dalga geçemez garantisi de benim diyorum. Böylelikle öğrenciler ne fikirleriyle ne de ürettikleri tasarımla dalga geçilmeyeceğini hatta olumsuz bir cümle bile söylenmeyeceğini bildikleri için, rahat bir çalışma ortamının verdiği huzurla yıl boyunca güzel tasarımlar ortaya koyuyurlar. Tabi ki olumsuz eleştiri yapanlara yaptırımlarımız var. İlk olumsuz eleştirilerinde not alıyorum, uyarıyorum. İkinci olumsuz eleştirilerinde ise Karne notundan 10 puan kırıyorum. Buna rağmen çenesini tutamadığı için olumsuz eleştiri yapan öğrencilere de bu durumu düzeltmeleri için çeşitli görevler vererek telefi ediyoruz. Art niyetli şekile olumsuz eleştiri yapan ve -10 puan alan öğrenciler yıl boyunca 3 ü geçmiyor.
-Projelerin Tıkanma Noktası: Projeleri üretmekte geciken veya tıkanan öğrenciler ile farklı ilgilenmek ve düşünce yapılarını değiştirmek gerekiyor. Örneğin sitemizde kurgu kuşağında bu konuyu şöyle açıklamıştık; Beynimizi en çok sınırlandıran geçmişte yapılanların aynısını yapma eğilimimizdir. Örneğin Yeni bir araba yapacağımızı düşünelim; arabanın parçalarını düşünürken arabanın mutlaka direksiyonu, lastikleri, egzozu olacak diye kendimizi sınırlamamalıyız. Nitekim elektrikli arabalarda egzoz yoktur. Proje üretmede en önemli noktalardan birisi de önce problem alanının en geniş şekilde tutulması sonra problem alanının daraltılmasıdır. Örnek: Tarım ---> Suda Tarım ---> Aerophonic Sistem. Bütünden parçaya - Parçadan bütüne giderek araştırmalar yapılabilir.
-Süreci ve Ürünü Değerlendirme: Değerlendirme yaparken öğrencilerin tasarımlarının gidişatını her hafta kontrol etmek ve bazı uyarılarda ve önerilerde bulunmak gerekiyor. Yani rehberlik yapmak gerekiyor. Mesala öğrenci bizim de bilmediğimiz bir konuyu yapmak istediğinde ve bizden görüş almak istediğinde öğrenci ile birlikte o konuyu çalışmamız gerekiyor. Bir hafta günlük bir hafta ürün-ürün dosyası kontrolü yapılabilir. Bu kontrollerimi Proje-Tasarım Hazırlama Veritabanı üzerinden yapıyorum. Öğrenci her hafta neyin yapılacağını bildiği için o haftanın kontrolünden + almak için çalışıyor. Tabiki ( - ) çok olan öğrencilerde bunun telafisini yapmak için -Aktif Görevlere- Katılıyor. Ürün değerlendirmenin % 30 u dönem sonunda yapılıyor.
-Tekdüze Ürünlerin Çıkmaması İçin: Özgün ürünler çıkması için öğrenciler baştan uyarılmalıdır. Yaptığı tasarımlar geçen senenin tasarımlarına ve bu sene okulda yapılan tasarımlara benzememelidir. Yapım Kuşağında Tasarım yapmaya başlamadan önce yapacağı projenin onayını önceden öğretmeni vermelidir. Böylelikle tekdüzeliğin önüne geçilebilir.
Kuşaklarda Çıkabilecek Problemler
-Araç Gereç Arasındaki Fark: Proje üretirken sadece araçlara odaklanmamalıyız. Gereçlerle ilgili projelerde, tasarımlarda yapabiliriz. Gereçler aslında en fazla tüketilen sarf malzemeleridir yani araçlardan daha fazla üretilir ve tüketilir. Marketlerdeki satılanları düşününce hak vereceksiniz. Öğrencilerin %90 ı bir tasarım yapmaya başlarken bilinçaltındaki şu fikre göre araç yapmak isterler: ''Araçlar daha görsel, işe yarar ve ilgi çekicidir.'' Bu oranı dengelemek için istekli öğrencilerden bazılarını ''gereç tasarımı yapmaya yönlendirebiliriz. Örneğin; Öğrenci değişik bir pasta kesme bıçağı yapabileceği gibi (Araç). Şeker hastaları için özgün bir pasta tarifi de geliştirebilir. Geçmiş senelerde yaptığımız gereç örnekleri; Sinek kovucu sıvı, yara kremi, ağrı kremi, kireç önleyici vb.
-Düzen Kurgu Yapım Mantığının Baştan Doğru Verilmesi:
Düzen kuşağının can alıcı noktası öğrencinin özgün olan şekli bulana kadar sabırlı bir şekilde deneme arama yapmasıdır.
Kurgu kuşağının can alıcı noktası öğrencilerin tasarımlarını gerçekleştirme kaygısı olmadan yani kendini sınırlamadan bolca çizim yapmasıdır.
Yapım kuşağının can alıcı noktası öğrencilerin çevresini geliştirerek değiştirmek için desteklenerek öncelikle kendi ve kendi çevresinde işe yarar bir tasarım yapmasıdır.
-Hayalgücünün Sınırlanması: Öğrencilerim bana bu dersin neden kitabı yok diye sorduklarında; ''Bilgiler kurallar bize bir sınır çizer ve o sınırlar içinde kalmamızı sağlar ve sınırlı olan bu ortamlarda insanlardaki hayalgücü yeteneğinin çıkması düşünülemez. Tüm dünya bizim kitabımız. Her bilgiyi, deneyimi ele alıp geliştirerek değiştirme ve hayatınızda kullanarak çevrenizi değiştirme imkanınız var'' diye cevap verirdim. İşte bu düşünce belirli kalıplara ve sınırlara çekilmiş öğrencilerimde bir duygu değişikliği ve hayalgücü patlaması yaratır. Ve hayallerindekilerini bir bir dökmeye başlarlardı. Sonrada gerisi gelirdi... eee Einstein'i̇n dediği gibi ''Hayalgücü bilgiden önemlidir.''
Hayalgücümüzü en çok sınırlandıran düşüncelerden biriside geçmişte yapılanların aynısını yapma eğilimimizdir. Örneğin Yeni bir araba yapacağımızı düşünelim; arabanın parçalarını düşünürken arabanın mutlaka direksiyonu, lastikleri, egzozu olacak diye kendimizi sınırlamamalıyız. Nitekim elektrikli arabalarda egzoz yoktur.
-Hizmet İnovasyonu: İnovasyon çalışmaları yapılırken gözden kaçırılan, Ürün inovasyonuna göre daha az yapılan hizmet inovasyonu projeleri de geliştirilebilir. Örneğin; Çevre Temizlik Vergisinin belediyeler tarafından gereği gibi toplamadığında bu verginin su ücretlerine yansıtılarak alınması. Marketlerin içinde PTT istasyonlarının olması
-Kurgu Kuşağındaki Proje Miktarı: Proje miktarının fazla olması kaliteyi, özgünlüğü artıracağından bir öğrenci en az 10 proje üretir. Kurgu kuşağında tamamen hayali projeler üretilebileceği gibi 2. dönem yapım kuşağında üretilebilecek gerçek projelerinde çıkabileceği göz ardı edilmemelidir.
-Pazarlama İnovasyonu: İnovasyon çalışmaları yapılırken gözden kaçırılan, Ürün inovasyonuna göre daha az yapılan pazarlama inovasyonu projeleri de geliştirilebilir. Örneğin; Zamanı çok değerli olan kişiler için alışveriş yapan buzdolabı geliştirilmesi. A marketi evinize kendi markası olan bir buzdolabı koyar. Bu dolabın rafları aynı zamanda elektronik tartıdır. Dolabın içindekiler bittiğinde internetten A marketine biten ürünlerin siparişi verilir ve evinizde olduğunuz bir saatte siparişleriniz gelir.
Ülkemizde Teknoloji ve Tasarım Dersi
Değerlendirme Raporu
Karşılaştığımız Sorunlar Mesleki Sorunlarımıza Çareler
1- Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Bölümü adı altında öğretmen yetiştiren devlet kurumun olmaması kırktan fazla branştan alımlar yapılması
2- İnovasyon hakkında gereken zihinsel altyapının oluşturulması ve dersin kazanımlarını içselleştirmek için erken yaşlarda bu dersin verilmemesi
3- Teknoloji ve Tasarım İşliğinin veya işlik yerine kullanılacak bir alanın bazı okullarda hazırlanmaması
4- Sınıf mevcudu 25 i geçen öğrencilerin gruplara ayrılmaması ve normların bundan dolayı eksik hesaplanması. Aynı eğitim bölgesindeki okullarda ve şube sayısı az olan okullarda Teknoloji ve Tasarım öğretmenlerinin verimli kullanılmaması
5- Teknoloji ve Tasarım’ın branş olarak verebileceği ‘’Seçmeli Dersler’’ Olmasına Rağmen branşın isminin geçmemesi
6- Alan değişikliğinden aramıza yeni katılan öğretmenlerimiz için uyum seminerleri
7- Denetimler
8- Sergilere, yarışmalara, MEB ulusal projelerine katılım.
9- Dersin altıncı yılı dolmasına rağmen hala İş-teknik ders konularını işleyen öğretmenler.
10- 12 Yıllık Eğitim Sisteminde Teknoloji ve Tasarım Dersinin Yeri Ve Önemi
1- Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni yetiştiren özel bir kurumun olmaması seksenden fazla bölümden alınan öğretmenler arasında uygulama farklılıkları çıktığı için sıkıntılar yaşanması. Bunu önleyebilmek için Avrupada olduğu gibi Teknoloji ve Tasarım Fakültesi kurulmalıdır. Eğitim Fakülteleri içinde Teknoloji ve Tasarım bölümü açılmalıdır. Bunların hiç biri yapılmayacaksa bile en azından bahsedilen bu seksen bölümde Teknoloji ve Tasarım dersinin özü olan ‘‘İnovasyon, Patent, Marka, Buluş’’ gibi dersler verilmelidir. Bu dersin özünü ve önemini önce öğretmenlerimiz fakültelerinde bu şekilde içselleştirdikten sonra derse girmelidir.
2- İnovasyon için Gereken Kültür ve Anlayış küçük yaşlarda verilmeden ülkemizin gerçek zenginliği olabilecek ‘’MARKA’’ lar çıkmaz. Bunun için gerek öğretmen gerek altyapı gerek program bazında geliştirilmiş ve küçük yaş gruplarına yayılmış bir Teknoloji Tasarım Dersi bu işlevi üstlenecektir. 12 Yıllık Eğitimde Avrupa da olduğu gibi En azından 5. Ve 6. Sınıflarda Teknoloji ve Tasarım dersi olmalıydı.
İnovasyon, farklı bir kültür ve anlayış gerektirir. Bu farklı kültür ve anlayış, geniş bir vizyona sahip, değişime ve gelişmeye açık bireylerle oluşturulabilir. (Kaynak: Teknoloji ve Tasarım Öğretmen Kılavuz Kitabı)
Farklı görmek: İnovasyon, farklılaştırmaktır. Farklılaştırmak için farklı görmeyi öğrenmek gerekir. “Farklı görmek” dünyaya, yapılana ve yapılacak işe bakışı sorgulamayı öğrenmektir. Önemli inovasyon fırsatlarını yakalamak ve tehditleri fırsata dönüştürmek farklı görmekle mümkündür.
Risk almak: Tanımı gereği inovasyon, yeniliklere ve değişime açık olmayı, farklılıkları tercih etmeyi ve doğal olarak risk almayı gerektirir. Başarılar kadar, belirsizliğin getirdiği başırısızlıklar da inovasyon sürecinin bir parçasıdır. Bu nedenle, inovasyon yapacak bireylerin risk almaya hazır olmaları, öğrenmek ve gelişmek için başarısızlığı bir fırsat olarak görmeleri gerekir. Ancak bunu yaparken, gereksiz risklerin alınmaması ve riskin yönetilmesi büyük önem taşır. Belirsizliklerin, risk yönetimindeki yetersizliklerden kaynaklanmamasına dikkat edilmelidir.
Yaratıcılık: İnovasyon fikirle başlar; bunun için mümkün olduğunca çok fikir üretilmesini sağlamak gerekir. Yaratıcılık, fikir üretim becerisiyle desteklenmeli ve farklı kavramlar arasında bağlantı kurulmasını sağlamak için eğitim ve çalışmayla güçlendirilmelidir. Yaratıcılık ve fikir üretme, her bireyin görevi olmalıdır. Yaratıcılığı teşvik etmek için hiçbir zaman hiçbir fikir eleştirilmemeli, yüksek düzeyde yaratıcılığı destekleyen bir ortam oluşturulmalıdır.
Müşterinin değerini bilmek: Tüm inovasyonların asıl hedefi müşteri için değer yaratmak olmalıdır. Müşteri odaklılık, yani müşterilerle sürekli etkileşim hâlinde olmak ve onların gereksinimlerini anlamak, inovasyon fikirlerinin doğması ve gerçekleştirilmesi için en etkili yoldur.
Sorgulamak: İnovasyon fikirlerinin çoğu merakla doğar. Bu nedenle bireylerin sorgulama alışkanlığının gelişmesi sağlanmalıdır. “Neden?”, “Nasıl?”, “Neden olmasın?”, “Neyi daha iyi yapabiliriz?” ve “Nasıl daha iyi yapabiliriz?” gibi sorular herkes tarafından ne kadar çok sorulursa bu sorulara verilen yanıtlarla organizasyon, ürünler ve hizmetler o oranda farklılaşır ve değişir.
Başarısızlığı hoş görmek: İnovasyon, risk almayı da beraberinde getirdiği için bazı durumlarda başarısızlık kaçınılmaz olabilir. İnovasyon sürecinde de hata yapmamak mümkün değildir. Tüm bireylerin inovasyon fikirleri geliştirip inovasyon sürecine dâhil olduğu bir ortam yaratabilmek için hataları cezalandırmayan bir kurumsal kültür geliştirilmelidir.
İletişim: İnovasyonda başarılı olabilmek için açık bir iletişim, bilgi, deneyim ve fikir paylaşım ortamının oluşturulması gerekir. İnovasyon sürecinde yaşanan başarısızlıkların çoğu yetersiz iletişim sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle, anlaşmazlıkların çözümünü, iletişimin açıklığını ve sürekliliğini sağlayan mekanizmalar geliştirip uygulanmalıdır.
İş birliği: İnovasyon fikirleri genelde tek bir kişiden çıkar ama değerlendirmek ve gerçekleştirmek için pek çok kişiye gereksinim vardır. Dolayısıyla da inovasyon, ekip çalışması gerektirir. Bireyler arasında etkileşimi kısıtlayıcı yaklaşımlar ve sadece kişisel çabaları ödüllendiren teşvik sistemleri bu iş birliğini, dolayısıyla inovasyonu baltalar.
Ağlar ve ilişkiler: İnovasyon, güçlü ağların ve ilişkilerin varlığını gerektirir. Ne kadar çok kişi ve kuruluşla temas halinde olunursa inovasyon fikirlerinin doğması ve gelişmesi o kadar yüksek bir olasılıktır.
Öğrenme ve bilgi yönetimi: İnovasyon döngüsünün en önemli adımlarından biri olan öğrenmenin gerçekleşebilmesi ve inovasyonun en değerli kaynağı olan bilginin başarıyla yönetilebilmesi çok önemlidir. Bu nedenle, kişisel olarak öğrenilenleri kurumlara mal etmeyi sağlayan bir süreç, yapı ve kültür geliştirilmelidir. Ayrıca bilgi yönetimine önem vermeli ve bilgi yönetim tekniklerinin öğrenilerek uygulanması sağlanmalıdır.
3- Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının Teknoloji ve Tasarım Dersi Uygulama Esaslarına Göre;
5. Her okul programda belirlenen en az bir mekânı, “Teknoloji ve Tasarım İşliği” olarak düzenler. İş eğitimi alanlarına yönelik bir veya birden fazla işliği olan okullar, var olan bu mekânları, “Teknoloji ve Tasarım İşliği” olarak kabul edip kullanmaya devam eder. İşliği olmayan okullar, kendi olanakları çerçevesinde ve ideal duruma yakın en az bir mekânı, “Teknoloji ve Tasarım İşliği” olarak düzenler. Bu amaçla bilgi teknolojileri sınıfları, çok amaçlı sınıflar, kütüphaneler vb. mekânlar kullanılabilir.’’ olarak belirtilmektedir.
Dersin başarı ile yürütülmesi için en önemli noktalardan birisi donanımlı bir Teknoloji Tasarım İşliği’ dir. 6 yıllık meslek hayatımda çeşitli görevlendirmeleri de sayarsak 6 okulda çalıştım ve sadece 2 tanesinde Teknoloji ve Tasarım İşliği vardı. İşliklerde kullanılmak üzere alınan araç-gereçlerde öğrencilerden toplanılan para ile temin ediliyordu.
2012 Bilim ve Sanayi Yüksek Kurulunda Milli Eğitim Bakanlığı ve TUBİTAK’ın aldığı ortak karar ile üzerinde AR-GE çalışması yapılacak olan dersler grubuna Teknoloji ve Tasarım Derside girdi. Bu girişimlerin kağıt üzerinde kalmadan MEB bünyesindeki bu Teknoloji ve Tasarım işliklerin her okulda olmasını ve BT sınıfları gibi daha donanımlı hale getirilmesini istiyoruz.
4- Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının Teknoloji ve Tasarım Dersi Uygulama Esaslarına Göre;
‘‘ 4. Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın hedeflenen amaçlara ulaşması için dersteki öğrenci sayısı 25’i geçmemelidir. Öğrenci sayısı 25'ten fazla olan sınıflar 20’yi geçmeyen gruplara ayrılır. Gruplardaki öğrenci sayısı eşit olur. Bir başka ifade ile öğrenci sayısı 25>’e kadar olan sınıflar 1; 26–40 arası 2, 41 ve üzeri sınıflar 3 gruba ayrılır. Her gruptan bir öğretmen sorumlu olur ve yılsonuna kadar aynı grupla programı yürüterek öğretimi gerçekleştirir. Gruplardaki kız ve erkek öğrenci sayısı dağılımının eşit olmasına dikkat edilir.
Bakanlığımız bimer aracılığı ile Osman KESKİN’ öğretmenimizin sorduğu sorudan aldığı cevaba göre; bölünen derse; 1.(birinci) öğretmenin teknoloji ve tasarım branşından 2.(ikinci) öğretmenin Teknoloji ve Tasarım branşı dışında başka branşta öğretmen girebilir mi? Sorusuna, (‘Okulunuzda veya eğitim bölgenizdeki teknoloji ve tasarım öğretmenleri derse girmelidir, aksi halde zümre öğretmenleri ile yapılacak işbirliği ile herhangi bir branş öğretmeninin derse girmesi mümkündür.’ Olarak görüş bildirmiştir. Şube sayısının az olduğu okullarda gruplar ve derslerin düzenlenmesinde ise ‘grup oluşturmada esas olan sınıftaki öğrenci sayısıdır. Grup oluşturmak için yeterli sayıda öğrenci olan sınıflar gruplara ayrılır. Grupları okulun teknoloji ve tasarım öğretmeni ile aynı eğitim bölgesinde bulunan başka bir okulun teknoloji ve tasarım öğretmeni eş zamanlı olarak paylaşırlar. Uygun branş öğretmeni bulunmadığı durumlarda okul idaresi ve ilçe milli eğitim müdürlüğü gerekli tedbirleri alır.’ olarak belirtilmiştir.
Eksik norm hesabı yapılan bir kurumda teknoloji ve tasarım dersi norm kadro sayısı düşük gösterileceğinden bazı okullar tercih edilemeyecektir veya tercih edilmek üzere sisteme açık olarak yansımayacaktır. Atamalar yapıldıktan sonra bu durumun mahkemeye taşınması durumunda illerde yapılacak atamaların iptali ve eğitim öğretimin aksaması gibi birçok sıkıntılı durum oluşabilecektir.
2013-2014 Eğitim Öğretim yılından itibaren sadece 7. Ve 8. Sınıflarda dersimizin olacağını düşünürsek -bu yanlıştan dönüleceğini umuyoruz- üçte birimiz norm fazlası olacağız. Sınıf öğretmenlerimizin başına gelen norm fazlalığı riski Teknoloji Tasarım branşında da olacak. Bu riski aza indirmek, öğrenci ve öğretmenlerimizin gelecekte olabilecek muhtemel mağduriyetlerini önleyebilmek için; Okullarımızda teknoloji ve tasarım dersi norm kadro hesaplamasında teknoloji ve tasarım dersi uygulama esaslarında belirtilen hususlara göre norm kadro hesaplanırken öğrenci grup sayıları esas alınmasının sağlanması gerekmektedir.
5- Eski seçmeli derslerden olan ‘’Düşünme eğitimi’’ ne benzer bir konu olan ‘’Yaratıcılığı Artıran Teknikleri’’ Kurgu kuşağında işlememize rağmen;
Yeni seçmeli derslerden olan ‘’Bilim Uygulamaları’’ nı Kurgu ve Yapım kuşağında birebir yaparak yaşayarak öğrenmemize üretmemize rağmen;
Yeni seçmeli derslerden olan ‘’Zeka oyunları’’ nı çeşitli etkinliklerle Düzen ve Kurgu kuşağında işlememize rağmen;
Bu seçmeli derslere girecek branşlar arasında Teknoloji ve Tasarım Yoktur. Bunun düzeltilmesini istiyoruz.
6- Alan değişikliğinden aramıza yeni katılan öğretmenlerimiz için uyum seminerleri zamanında verilmeli. Teknoloji ve Tasarım dersinin mantığı uyum seminerleri ile berabere yılın ilk konusu olan ‘’düzen kuşağı’’ bitmeden verilmelidir.
7- Denetimlerin atölye şartlarına göre, düzen, kurgu, yapım, inovasyon, patent, marka gibi konulara hakim Eğitim Denetmenlerince yapılması gerekmektedir. Atölye şartlarının iyileştirilmesi için ortak çalışmalar yapılmalıdır.
8- Sergiler –Yarışmalar konusunda (İtec- Eba-Sdz-Bbe vb.) okul, il ve ülke bazında destek verilmeli, öğrenciler ve öğretmenler bu konuda teşvik edilmeli
9- Dersin altıncı yılı dolmasına rağmen hala İş-teknik ders konularını işleyen öğretmenler uyarılmalı ve engel olunmalı, yetersizlik söz konusu ise kurs ve seminer verilmeli.
10.--Teknoloji ve Tasarım Dersinin Önemi ve Gerekliliği Hakkında www.inovasyon.weebly.com , http://inovasyon.weebly.com/makaleler.html da ve www.ttdersi.itgo.com da 2006 yılından itibaren yayınlanan yazılar.
Yarışmalara Katılım
İlimizde ve Ülkemizde Proje, Tasarım, İnovasyon Bazlı Çalışmaların Yaygınlaşması, Ulusal ve Uluslararası Etkinliklere ve Yarışmalara Katılımların Artması İçin Öneriler.
1. Öncelikle proje yapmaya istekli öğretmenlerin ve öğrencilerin kolay iletişim kurabileceği, bilgi paylaşımı yapabileceği, ödüllü projelerin tanıtımının yapıldığı ITEC’deki gibi bir web sayfası ve portal oluşturulmalıdır.
2. Öğrencilerin ve öğretmenlerin projelere katıldıklarında ve derece aldıklarında ne şekilde ödüllendirileceği konusunda daha ayrıntılı bilgiler verilerek motive edilmeli.
3. Türkiye de düzenlenen tüm sergiler ve yarışmalar belirli kriterlere göre derecelendirilmeli ve bu faaliyetlere katılan öğretmenlere ve öğrencilere motive edici maddi ödüller verilmelidir. Bu faaliyetlere çok katılan öğretmenlerin derece kademelerinin, hizmet puanlarının artırılması ve ek ders gibi teşvikler verilmeli, faaliyetlere çok katılan veya derece alan öğrencilerin istedikleri liselere geçişleri daha kolaylaştırılmalı ve maddi ödüller artırılmalıdır.
4. Dünyadaki eğitim trendinin yaparak yaşayarak öğrenme, öğrenmeyi öğrenme modeline doğru gittiği, ezberci sınavların kalkarak yerine etkinlik temelli, proje temelli çalışmaların getirildiği, teknoloji ve tasarım dersinde olduğu gibi yaşantı ve kazanım ölçen PISA ve TIMSS sınavların arttığı günümüzde Teknoloji ve Tasarım Dersinde ayrıntılı bir şekilde öğretilen İnovasyon mantığının kullanımına her zamankinden fazla ihtiyacımız var. Bundan dolayı Şimdi Düşünme Zamanı Sergisinde, Bilim fuarlarında, İl bazında yapılan proje çalışmalarında, sergilerde, yarışmalarda teknoloji ve tasarım öğretmenlerine daha etkin görevler verilmeli ve desteklenmelidir.
5. Bilim Fuarlarındaki desteğin kullanılması, projeler ile uğraşan öğretmenlere ve öğrencilere yine projelerin yapımı ve teşvik için verilmelidir. Böylece malzeme ve tasarım olarak kaliteli ürünler çıkma olasılığı ve ulusal ve uluslararası yarışmalarda kabul görülme olasılığı artacaktır. Bu durum devlet okullarının yarışmalara katılımı ile özel okulların yarışmalara katılımı arasındaki uçurumu kapatma açısından da önemlidir. Çünkü devlet okullarında da çok güzel projeler-tasarımlar çıkmasına rağmen maddi yetersizliklerden dolayı özellikle uluslararası yarışmalara katılım çok az oluyor.
6. Teknoloji ve tasarım dersi sene sonu buluş şenliğinde çıkan ürünler ile bilim fuarlarından çıkan ürünlerdeki kalitenin ve özgünlüğün artması için, her sene aynı ürünlerin çıkmaması için fuarlardan sorumlu il koordinatörü seçilmeli. İl koordinatörü her yıl yapılan çalışmaları bir veritabanında muhafaza ederek il genelinde beğenilen projeler ve tasarımlar arasından seçilen çalışmalar ile il bazında büyük bir sergi yapılmalı, yerel ve ulusal medya da davet edilmelidir.
7. Bilim sanat merkezimizdeki büyük potansiyelin daha verimli kullanabilmesi için teknoloji ve tasarım dersi kurgu kuşağında öğrettiğimiz ‘’yaratıcılığı geliştiren teknikler’’ ve bunun dünyadaki diğer versiyonları TRİZ ve MEGA İNOVASYON gibi tekniklerin öğretilebilmesi için teknoloji ve tasarım öğretmenleri de bilim sanat merkezlerinde görevlendirilmelidir.
8. Liselerde Teknoloji Tasarım İnovasyonun mantığını ortaokulda iyi anlayan ve güzel işler çıkaran öğrenciler, Lise de ürün inovasyonu-tasarım-proje üretmekte kendilerine rehberlik edecek TT öğretmeni olmadığı için zorlanıyor. Liselere 2şer saat Teknoloji Tasarım Dersi konulursa yapılan işin devamlılığı sağlanmış olur. Devamlılığın bu manada çok önemli olduğunu Ankara da ki uluslararası yarışmaları düzenleyen TTM (Teknoloji ve Tasarım Merkezi) mail olarak bana bildirmişti.
Teknoloji Tasarım liseden sonra hayatla daha çok iç içe olan öğrencilerin, hayat becerilerini geliştiren dersimizle buluşması elzemdir. Devamlılık lisede kesildiği için toplumda inovasyon kültürünü oluşturmak zordur. Liselere dersimizi koymak bu yüzden şarttır.
Bu eksikliği kısmen kapatmak için lisedeki proje hazırlama seçmeli dersinden çıkan ürünlerde incelenmelidir.
9. Öğrencilerin hayal güçlerini ve zihinsel potansiyellerini dört kat artıran çalışmalarımız incelenmelidir. http://inovasyon.weebly.com/makaleler.html , http://inovasyon.weebly.com/mesneviden.html
Daha Güçlü Bir Türkiye Dileğiyle...
Celal ÖNGÜN
Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni